Maandag is het blue monday, de meest deprimerende dag van het jaar. En misschien wel van decennia, gezien de schrikbarende bevindingen van zowel CBS als RIVM, GGD GHOR en Trimbos in hun onderzoeken naar de mentale gezondheid van de bevolking. Met name de hoeveelheid jongvolwassenen met psychische klachten is fors toegenomen. Ontboezemingen van bekendheden over hun depressiviteit daarbij opgeteld, maken dat het een ’modeziekte’ wordt genoemd. Is dat het ook? We vragen het aan François de Waal.
Is depressie een ziekte? Nee. Depressie staat in de DSM, de psychiaterbijbel, maar die bijbel noemde homoseksualiteit vroeger ook een mentale ziekte. De Canadese hoogleraar psychologie Jordan Peterson zegt dat zijn depressieve patiënten meestal geen geestelijke ziekte hadden, maar een ziek leven. De Engelse psychiater Theodore Dalrymple zegt dat de depressieveling net doet alsof hij ziek is en de psychiater net doet alsof hij hem geneest. Wat is depressie dan wel? Het is ondraaglijke, tot zelfmoord leidende wanhoop. Maar wanhoop is geen ziekte. Alles een mentale ziekte noemen is een mentale ziekte.
Genezen
Desondanks duwt de farmaceutische industrie al decennia hun antidepressiva via huisartsen en psychiaters door onze strotten. Hun budget voor public relations is groter dan hun budget voor onderzoek, en is dan ook zeer succesvol. In Nederland worden aan meer dan een miljoen mensen antidepressiva voorgeschreven. Talloze wetenschappers beweren al decennia dat er geen enkel bewijs is dat antidepressiva genezen. Een officiële verklaring van de Verenigde Naties in 2017 zegt dat het leidende, biochemische verhaal van depressie gebaseerd is op bevooroordeeld en selectief gebruik van onderzoeksresultaten en dat dit meer kwaad dan goed doet, ons recht op gezondheid ondermijnt, en moet worden verlaten
Antidepressiva genezen niet, maar antidepressievaardigheden misschien wel. Een psychiater, therapeut of zelfhulpboek kan die vaardigheden leren. Kanttekening daarbij is wel dat niet iedereen die depressief zegt te zijn echt depressief is. Overal waar leed is, vind je aanstellers die hier misbruik van maken.
“Er is er maar één die echt kan helpen: jijzelf.”
Alle symptomen vind je via Google. Vanaf nu noem je je eeuwige geklaag, zelfmedelijden, tekort gedaan voelen en verslaving deftig ’depressie’, en die zelfdestructieve slachtoffer-identiteit ga je met hand en tand verdedigen. Je krijgt zorg en aandacht, plus misschien een levenslange uitkering.
Uitkering
Maar zo’n uitkering is geen oplossing. Toen ik als ervaringsdeskundige werkte bij de Depressielijn, viel me op dat iedereen die belde, zonder uitzondering, niet werkte en een uitkering had. Een doelloos leven vol leegte en verveling maakt depressief, maakt de depressie erger.
Onze maatschappij is zo dom dat ze denkt dat ze hiermee iets goed doet (wat zijn we toch edelmoedig). Maar de gift is giftig. Averechts werkende verwennerij, zoals alle verwennerij. De gouden kooi is een gevangenis. Natuurlijk zijn er mensen die echt niet kunnen werken, en die moeten vanzelfsprekend een uitkering krijgen. Maar dat is een uitzondering, niet zoals nu de regel
Redden
Kan een therapeut/psychiater iemand genezen van depressie? Nee. Als u nu depressief bent, zou ik alles overwegen. Therapie, pillen, sport, rust, zelfhulpboeken, mediteren, alternatieve apekool.
Maar besef dat er uiteindelijk maar één persoon is die u kan helpen.
Oprah Winfrey zegt: „Jij bent alleen verantwoordelijk voor jouw leven. Als je wacht tot er iemand komt om je te redden, om je te genezen, zelfs om je te helpen, dan verspil je je tijd.” Hoogleraar psychiatrie Jim van Os zegt: „Bij een chirurgische ingreep is de arts en de behandelmethode het belangrijkst. Bij geestelijke ziekten is het de patiënt die het meeste werk moet doen, die de ongelooflijk zware inspanning moet leveren om verandering aan te brengen.”
