François wist hoe het ego werkte, maar toen datzelfde ego in optima forma een Blitzkrieg uitvoerde, was hij onmiddellijk totaal overweldigd en alles vergeten. Depressie is de overtreffende trap van ego, depressie is de totale identificatie met ego. Ego is de grootste bek, de pestkop, de terrorist, de dictator.
Soms, als Kuifje een gewetensconflict heeft, wordt hij bezocht door een engeltje en een duiveltje die hem om de beurt raad geven. Die twee kun je ook het goede en het kwade in onszelf noemen, altruïsme en egoïsme. Het hogere zelf en het lagere zelf. Je spirituele zelf en je materialistische zelf. De fluisterstem en de gilstem. Of God/geweten en je kleine ik. Of vrede en onvrede. Of je wijsheid en je ego.
Wat is je ego? Ik heb het ego al eerder genoemd in de blogs Vergeven, Identiteit, Gelukkig willen worden, Verantwoordelijk, Mindfuindelness, Begin bij jezelf, Glijdende schaal, Doe iets anders en De cardioloog, maar hij blaast eigenlijk in alle blogs zijn grote toeter. Het is je instinct en alles wat daar in je leven op gebouwd is, je identiteit. Het is je overlevingsinstinct dat doodsbang is niet méér te krijgen, of doodsbang is om kwijt te raken, en dan zal sterven. Zo redeneert je ego.
Ego is de opsomming van al je angsten die je continu toeschreeuwen dat je door alles en iedereen gekwetst, uitgelachen en voorbij gestreefd wordt, dat je niet deugt en minderwaardig bent en dat je nooit genoeg hebt of bent. Pas op, gevaar, paniek! Dus: meedoen, méér pakken, en dan zo meer zijn, want alleen op die manier overleef je in dit barre bestaan. Ego is dus bang maar gedraagt zich agressief, negatief, obsessief, zeurend, schreeuwend, nooit ophoudend.
Je ego wil je beschermen, maar valt je aan
Hij valt je 24/7 aan met negatieve gedachten, gevoelens, stemmen en beelden. Waarom lachen ze me uit? Waarom heb ik geen werk? Waarom heb ik zo stom werk? Waarom heb ik zo weinig geld? Wanneer ga ik nou eens een geweldige partner vinden? Waarom heb ik zo’n kutwoning? Hoe hebben ze me dat toen aan kunnen doen? Ik ga ze terugpakken! Hoe heb ik dat toen zo stom kunnen doen? Ik voel me schuldig en schaam me, wat ben ik toch een lul. Ik ben bang voor wat er gaat gebeuren. Enzovoort. Al die gedachten en denkpatronen worden mede bepaald door je ervaringen uit je jeugd, je ouders, je opvoeding, je cultuur, wat jij je ik noemt. Het zijn steeds dezelfde negatieve gedachten die nooit weggaan en die zich herhalen en die daarna veranderen in negatieve emoties en vervolgens in negatief gedrag. Jij denkt dat je die negatieve gedachten bent, dat dat je identiteit is, zo ben je nu eenmaal. (Nee, jij bent de volwassen, verstandige, wijze persoon die daarnaar kijkt.)
Ego is een domme kracht die het goed bedoelt. Hij is er om ons te beschermen en in leven te houden. Ons reptielenbrein denkt dat we nog in de oertijd leven, maar we leven niet meer in grotten en in stamverband. En gifslangen, beren en tijgers vind je alleen nog maar in dierentuinen. Maar dat deel van de hersens, het reptielenrein, het ego, is niet mee-geëvalueerd en denkt dat we nog steeds in die grotten wonen. Daarom is hij nog steeds doodsbang en probeert ons dus steeds te beschermen door de baas te spelen: pas op, gevaar! Als je in de oertijd niet goed genoeg had/was, dus een loser, dan werd je uit de groep gestoten en kon je doodgaan.
Ryan Holiday, een jonge bestsellerschrijver publiceerde Ego is de vijand en liet op zijn arm tatoeëren EGO IS THE ENEMY. Kortom, hij neemt het terecht zeer serieus en beweert dat de tijd waarin we nu leven ons ego extra aanmoedigt. Ik zie het ego niet als de vijand, maar als een stem die er is, die ik observeer, om daarna het wijze, verstandige te kiezen. Als je tegen die stem vecht, wordt die juist groter, dus erger.
Ik formuleer hetzelfde liever zo: Wijsheid is mijn vriend
Je ego denkt dat de oplossing voor al die pijn van gekwetst en minderwaardig zijn is: geld, roem, spullen, macht, seks, succes, applaus, veiligheid, relatie, opscheppen, aanzien, de beste zijn, het perfecte gezinnetje, een betere auto, baan, status, salaris, partner, huis (en stiekem drugs, drank en andere verslavingen). Want met al die dingen ben je geen loser maar een winner, iemand zonder angst of pijn. Denk je. Maar zelfs als je die nepoplossingen na jaren narigheid bereikt, ben je maar eventjes tevreden, niet veel later wil je meer (je hebt nooit genoeg van dingen die niet bevredigen). Je bent nog steeds niet goed genoeg, je hebt steeds nog niet genoeg. Als ik meer krijg, dan zal ik me misschien eindelijk geen pijnlijke mislukkeling meer voelen.
Oscar Wilde zei: er zijn twee manieren om ongelukkig te worden. De eerste is nooit te krijgen wat je zo graag wilt. De tweede is het wel te krijgen.
Jij denkt dat iedereen normaal en tevreden is, behalve jij. Je schaamt je zó voor je authentieke, bange, vernederde, kleine en door jezelf gehate zelf dat je een stoere, opgeblazen, superieure, cynische, zogenaamd rechtschapen, politiek correcte, pretentieuze, hypocriete, respectabele en glanzende buitenkant creëert waar je verliefd op bent. Image. Kijk-mij-eens-geweldig-zijn! Het glimmende pantser van Trump. Ego is angst, verpakt als arrogantie. We zijn allemaal min of meer narcistisch. Een bange hond laat zijn tanden zien en blaft.
Besef dat je ego uitsluitend nepoplossingen kent en dat er maar één echte oplossing is. Je ego is een spirituele kanker en als jij je ego niet breekt, breekt hij jou. Het is een spirituele kanker: het ego zeurt, dramt, terroriseert je, maakt je depressief en vermoordt je.
Een gedeelte van wat hierboven staat publiceerde ik jaren vóór mijn depressie in Spiritualiteit is een cadeau. Maar de depressie-aanval in 2017 was zo onmiddellijk, zo krankzinnig, zo heftig en zo hard, een Blitzkrieg, dat ik alles in 1 seconde was vergeten. Kortsluiting in mijn hoofd en lichaam. Depressie is een extreme vorm van ego. Bij “normale” mensen zeurt ego regelmatig, bij ons gilt-ie continu.
Het ego valt ons allemaal steeds overal lastig
Hij spoort je aan om meer te hebben en om angst te hebben voor minder. Iedereen doet mee aan die wedstrijd en heeft kleine overwinningen en verliezen. Maar stel dat de verliezen zich maar blijven opstapelen, dan kan de pijn groter en intenser worden. Van kwaad tot erger. Vicieuze cirkel. Dan gaat je ego in je kop stampen dat je de wedstrijd van geld, status, werk en liefde definitief verloren hebt, dus dat het nooit meer goed zal komen. Dat kan zulke chronische en extreme stress opleveren dat die je hoofd en lichaam gek maken. Krak. Dat is de catch-22 periode, je valt in een zwart gat. Einde oefening. Hulpeloos. Hopeloos. Depressie.
Als je ego maar genoeg ruimte krijgt/pakt, dan wordt-ie groter en groter en kan dan in een monster veranderen, in een depressie. Ego en depressie en verslaving en manie en psychose kunnen groeien en groeien en kunnen ook weer krimpen, ze kennen een glijdende schaal, zie blog Glijdende schaal. Aan de meest extreme, negatieve schaal van ego zie je depressie.
Ego is een radio die ik niet kan uitzetten, maar mijn enige en belangrijke voordeel is dat ik me bewust ben van die radio; de meeste mensen denken dat zij die radio zijn. Paradoxaal genoeg is het voor veel mensen nodig dat het geluid van de radio zo keihard staat (depressie), voordat ze beseffen dat er een radio aanstaat.
De oplossing is mindfulness, dus observeren, niks meer niks minder
Hee, daar zijn die negatieve, automatische, dwangmatige, onbewuste gedachten, stemmen, beelden, gevoelens weer die mijn leven tot een hel willen maken. Hoi ego. Geen vijand. Niet the war on drugs, dus niet tégen drugs, maar: vóór gezondheid. Niet: het ego is de vijand. Maar: wijsheid is mijn vriend.
Bij “normale” mensen zeurt ego. Bij depressie voert ego constant – ik herhaal: constant – kwaadaardige, gewapende aanvallen op je uit.Word niet boos of triest, wees je bewust van die gedachten-aanvallen, observeer ze, da’s voldoende. Tatoeëer dat maar op je arm, oh nee, plak dat maar op je ijskast.
Iemand die door zijn ego wordt geregeerd lijkt op iemand die op straat loopt met zijn trekkende, blaffende hond. De hond is de baas en de baas is de hond. Tijdens een depressie wordt de persoon over de grond meegesleurd door een rennende, bijtende hond.
Zelfbeheersing of egobeheersing
Als jij jouw negativiteit, angst, boosheid, irritatie, verslaving, spijt, verdriet, depressie, manie, psychose, ego niet de baas bent, dan is die jou de baas. Met dat jij de baas bent bedoel ik: bewust ervan zijn. Bewust zijn is tijd en aandacht geven, dat is liefde. Dat is wijsheid. Filosofie is liefde voor wijsheid.
Beste antidepressiva: wijsheid en liefde
Hoe weet je dat je ego praat? Hoe herken je ego? Als je ego praat, is het onrustig in je hoofd; de zeurende, bange, negatieve lawaaistem vergalt je leven. Volgende week verschillende voorbeelden om ego te herkennen, bij anderen, maar vooral bij jezelf.
